سنگ زمرد اصل یکی از جذاب‌ترین و خاص‌ترین سنگ‌های قیمتی جهان است. رنگ سبز عمیق آن و نوع درخشندگی که دارد، همواره توجه بسیاری را به خود جلب میکند. با این حال، همین زیبایی موجب شده است که افراد زیادی به‌دنبال تولید نمونه‌های تقلبی آن باشند. امروزه بازار مملو از سنگ‌هایی است که تنها شبیه به زمرد هستند اما اصالت ندارند. برخی از آن‌ها در آزمایشگاه تولید شده‌اند، برخی با استفاده از شیشه ساخته شده‌اند و بعضی دیگر تنها ظاهری شبیه به زمرد دارند. بنابراین اگر قصد خرید زمرد را دارید، لازم است که توانایی تشخیص زمرد اصل را داشته باشید تا دچار زیان نشوید.
در این مقاله تمامی روش‌ها و نشانه‌هایی که می‌توانند به شما در تشخیص زمرد اصل از نمونه‌های تقلبی کمک کنند، به‌صورت مرحله‌به‌مرحله توضیح داده شده است.
ترکیب فیزیکی و شیمیایی زمرد
زمرد نوعی کانی از خانواده بریل است که ترکیب شیمیایی اصلی آن سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم با فرمول Be₃Al₂Si₆O₁₈ میباشد. رنگ سبز زیبای زمرد ناشی از حضور مقدار کمی عنصر کروم و گاهی وانادیوم در ساختار آن است.
از نظر فیزیکی، زمرد دارای سختی حدود ۷.۵ تا ۸ در مقیاس موس است که آن را نسبتاً مقاوم می‌سازد، اما به‌دلیل وجود ترک‌های طبیعی درونی، شکنندگی بیشتری نسبت به سایر سنگ‌های هم‌رده خود دارد.
خواص و فواید زمرد
علاوه بر زیبایی ظاهری زمرد، از نظر معنوی و طب سنتی هم فوایدی برای آن ذکر شده است:
- کمک به آرامش اعصاب و کاهش استرس
- تقویت تمرکز ذهن و حافظه
- افزایش حس امید و نشاط
- تعادل در احساسات و روحیه
- گفته میشود برای سلامت چشم مفید است
جواهرات خاص را از ما بخواهید
اصالت و اعتبار در جواهری فرخی امری بدیهی است. ما با تمرکز بر کیفیت، همواره جواهراتی از هر لحاظ بی‌نقص و کمیاب را به مشتریان خود ارائه می‌کنیم.
تشخیص زمرد اصل در خانه – روش‌های ساده
در این بخش با روش‌هایی در تشخیص سنگ زمرد اصل آشنا می‌شوید که می‌توانید به راحتی و با کمترین امکانات آن‌ها را اجرا کرده و تشخیص دهید زمردی که دارید اصل است یا خیر. هرچند این روش‌ها قابلیت استناد صد در صدی ندارند اما در صورت اجرای درست آن‌ها تا حدود زیادی مارا به پاسخی صحیح می‌رسانند.
روش اصولی و علمی تشخیص زمرد اصل ، مراجعه به یک مرکز معتبر جواهرات است که سنگ‌های قیمتی را با ابزارهای دقیق و تخصصی، بررسی می‌کنند و جوابی قطعی صادر می‌کنند.
شناخت معیارهای کیفیت زمرد طبیعی اصل می‌تواند در تشخیص آن کمک کننده باشد. برای این منظور مقاله «معیارهای تعیین کیفیت و ارزش زمرد» را بخوانید.
دقت به رنگ سنگ
سنگ زمرد اصل معمولاً رنگی دارد که نه بیش از حد روشن است و نه بیش از حد تیره؛ بلکه دارای سبزی عمیق و طبیعی است. در صورتی که سنگی رنگ سبز فسفری یا زرد مایل به سبز داشته باشد، احتمال تقلبی بودن آن وجود دارد.
زمرد واقعی باید در نور طبیعی رنگ ثابتی داشته باشد؛ به این معنا که زیر نور خورشید نیز همان رنگ سبز طبیعی خود را حفظ کند و مانند شیشه درخشندگی غیرعادی نداشته باشد.
لمس کردن و حس سنگ
زمرد واقعی هنگام لمس با انگشت، احساس سنگی سرد و سفت را منتقل میکند. در مقابل، سنگ‌های شیشه‌ای یا تقلبی معمولاً به‌سرعت گرمای دست را جذب کرده و گرم می‌شوند.
یک روش ساده برای تشخیص سنگ زمرد با این روش: زمرد را روی گونه یا پشت دست خود قرار دهید. اگر احساس خنکی در آن وجود داشت، احتمال اصالت آن بیشتر است.
نور و بازتاب
زمرد طبیعی نور را به‌صورت ملایم و نرم بازتاب می‌دهد. اگر زمردی که در اختیار دارید بسیار براق باشد، به‌گونه‌ای که به نظر برسد در حال درخشش شدید یا بازتاب نور مانند آینه یا منشور است، احتمال تقلبی بودن آن وجود دارد. زمرد اصل فاقد درخشش زننده است و درخشش آن ملایم و دل‌نشین میباشد.
وزن سنگ
دو سنگ هم‌اندازه را انتخاب کنید. اگر یکی از آن‌ها سبک‌تر و دیگری سنگین‌تر باشد، احتمال اینکه سنگین‌تر اصل باشد بیشتر است. دلیل این موضوع آن است که سنگ زمرد اصل چگالی بالایی دارد و وزن آن نسبت به نمونه‌های شیشه‌ای یا پلاستیکی بیشتر است.
تست آب
یک لیوان آب تهیه کرده و زمرد را درون آن بیندازید. اگر سنگ به‌سرعت در ته‌نشین شد، نشانه‌ای مثبت است، زیرا همانطور که گفته شد زمرد واقعی چگال‌تر و سنگین‌تر است. اما اگر سنگ روی آب ماند یا به‌صورت کند به پایین حرکت کرد، احتمال تقلبی بودن آن وجود دارد.
نکته: این آزمایش به‌تنهایی برای تشخیص زمرد اصل کافی نیست، اما می‌تواند یک سرنخ مفید محسوب شود.
تشخیص زمرد با ذرهبین – بررسی شمول و ترکها
با استفاده از یک ذرهبین ساده و تمیز (مانند آن‌هایی که جواهرفروشان استفاده می‌کنند)، داخل سنگ را با دقت بررسی کنید. زمرد طبیعی معمولاً دارای رگه‌ها، ترک‌های ریز یا نقطه‌های بسیار کوچک است که به آن‌ها "شمول" یا "جاردن" گفته میشود. در مقابل، زمردهای تقلبی یا مصنوعی معمولاً بسیار تمیز و بدون هیچ‌گونه ترک یا نقطه‌ای هستند. اگر سنگی کاملاً شفاف بود، این می‌تواند یک هشدار جدی درباره تقلبی بودن آن باشد.
تست خط
یک روش ساده دیگر در تشخیص سنگ زمرد این است که آن را از جایی که ترکی ندارد روی یک سطح سفید مانند کاشی سرامیکی بکشید. اگر اثری از رنگ سبز روی سطح سرامیک باقی ماند، به این معناست که سنگ رنگ‌شده است. زمرد واقعی رنگ پس نمی‌دهد و اثری از خود باقی نمی‌گذارد.
خط بین دولایه
برخی از زمردهای جعلی از دو یا سه لایه تشکیل شده‌اند؛ برای مثال، لایه بالایی سبز است اما لایه زیرین از پلاستیک یا سنگ دیگری ساخته شده است. اگر دقیق باشید، ممکن است یک خط ریز یا جدایی بین این لایه‌ها مشاهده کنید. زیر نور شدید یا با استفاده از ذرهبین، این لایه‌ها قابل تشخیص هستند.
انواع زمرد غیراصل که باید بشناسید
در واقع میتوان گفت زمرد طبیعی، زمرد آزمایشگاهی و زمردهای بهسازی شده همگی اصل هستند؛ اما در تفکرات عموم اینگونه است که تنها زمرد طبیعی اصل است و در این مقاله هم حول محور این تفکر صحبت شده است و جز زمرد طبیعی انواع دیگر آن به عنوان زمرد غیر اصل معرفی می‌شوند.
جهت آشنایی با انواع سنگ زمرد مقاله «انواع سنگ زمرد طبیعی» را مطالعه کنید.
زمرد مصنوعی (آزمایشگاهی)
این نوع زمرد در آزمایشگاه ساخته میشود و ظاهری بسیار شبیه به زمرد طبیعی دارد. با این حال، تفاوت‌هایی وجود دارد؛ زیرا رشد آن به‌سرعت انجام شده است، شمول‌ها و ناخالصی‌های آن متفاوت و بسیار اندک یا حتی صفر هستند.
نشانه‌ها:
- خط‌های موازی و صاف
- عدم وجود ناخالصی هایی مانند ترک و نقطه
- شفافیت بالای سنگ
اگر می‌خواهید درباره تفاوت‌های سنگ‌های آزمایشگاهی و طبیعی بیشتر بدانید مقاله «تفاوت های انواع سنگ جواهر طبیعی و آزمایشگاهی» را بخوانید.
زمرد بهسازی شده
حتی زمرد اصل نیز کاملاً خالص نیست و درون آن ترک‌هایی دیده میشود. برای اینکه ظاهر سنگ زیباتر و صاف‌تر به نظر برسد، اغلب جواهرسازان ترکها را با روغن‌های مخصوص یا مواد شفاف پر می‌کنند که این کار سبب بهبود ظاهر سنگ می‌گردد اما دیگر به عنوان زمرد اصل طبیعی شناخته نمی‌شود بلکه به آن زمرد درمان شده یا بهسازی شده گفته میشود.
زمرد شیشه‌ای
این نوع سنگ از شیشه سبز ساخته شده و عمدتاً در زیورآلات ارزان‌قیمت به کار می‌رود. با برخورد ناخن یا فلز، ممکن است روی آن خط بیفتد. وزن آن معمولاً کمتر است و درخشش آن بیش از حد طبیعی به نظر می‌رسد.
زمرد دولایه یا سه‌لایه‌ای
این نمونه‌ها با چسب زدن چند لایه سنگ یا شیشه ساخته شده‌اند. از بالا که نگاه کنید، سبزرنگ به نظر می‌رسند؛ اما از کنار ممکن است یک خط یا تفاوت رنگی قابل مشاهده باشد.
نکات مهم برای جلوگیری از خرید زمرد تقلبی
- همواره از فروشندگان معتبر خرید کنید، ترجیحاً کسانی که سنگ را با ضمانت ارائه می‌دهند.
- گواهینامه معتبر برای زمرد دریافت کنید. برخی از زمردها همراه با مدارکی عرضه می‌شوند که نشان می‌دهد سنگ آزمایش شده و طبیعی یا مصنوعی بودن آن مشخص شده است.
نکته: زمردهایی که تقلبی هستند (شیشه یا پلاستیک یا مواد صنعتی دیگر) به هیچ وجه گواهینامه اصالت و کیفیت ندارند.
جهت آشنایی با گواهی‌های معتبر جواهرات مقاله «معتبر ترین شناسنامه های جواهرات و سنگ های قیمتی» را مطالعه کنید. - قیمت‌های بسیار پایین همواره مشکوک هستند. اگر مشاهده کردید زمردی بسیار زیبا با قیمت بسیار کم به فروش می‌رسد، به اصالت آن شک کنید، زیرا زمرد اصل معمولاً ارزان نیست.
چک‌لیست سریع تشخیص زمرد طبیعی اصل
- رنگ سبز طبیعی و یکنواخت دارد.
- احساس خنکی و سنگینی منتقل میکند.
- در ذرهبین دارای شمول یا ترک است.
- در آب به‌سرعت ته‌نشین میشود.
- بیش‌ازحد براق یا کاملاً تمیز نیست.
- روی کاشی اثری از رنگ باقی نمی‌گذارد.
- هیچ خط یا لایه‌ای بین دو لایه ندارد.
پرسش‌های متداول (FAQ)
برای تشخیص زمرد اصل، میتوان به رنگ، شفافیت، وزن، و ترکها یا شمولهای طبیعی توجه کرد. استفاده از ذرهبین و نور مناسب به تشخیص بهتر کمک میکند.
بله، معمولاً زمرد اصل دارای ترکها یا شمولهایی است که نشاندهنده طبیعی بودن آن است، البته زمرد طبیعی اصل اینگونه است.
زمرد مصنوعی یا لابراتوری در آزمایشگاه تولید میشود و معمولاً بسیار تمیز و بدون شمول است، در حالی که زمرد اصل دارای ترکها و رگههای طبیعی میباشد.
منابع استفاده‌شده (ترجمه و بازنویسی):
جواهری فرخی
جواهری فرخی انواع زمرد اصل را همراه با گواهینامه‌های معتبر بین‌المللی تهیه کرده و با استفاده از آنان جواهراتی خاص و منحصربه‌فرد در نمونه‌های بسیار محدود تولید میکند. تمرکز فرخی بر کیفیت، اصالت و هنر، آن را به انتخابی استثنایی برای افرادی که به دنبال جواهراتی کمیاب هستند، تبدیل کرده. برای ارتباط با ما و دریافت مشاوره یا رزرو وقت بازدید تماس بگیرید.
جواهری فرخی
جواهری فرخی انواع زمرد اصل را همراه با گواهینامه‌های معتبر بین‌المللی تهیه کرده و با استفاده از آنان جواهراتی خاص و منحصربه‌فرد در نمونه‌های بسیار محدود تولید میکند. تمرکز فرخی بر کیفیت، اصالت و هنر، آن را به انتخابی استثنایی برای افرادی که به دنبال جواهراتی کمیاب هستند، تبدیل کرده. برای ارتباط با ما و دریافت مشاوره یا رزرو وقت بازدید تماس بگیرید.