الماس دریای نور ؛ گرانترین و بزرگترین الماس ایران

پیرامون سرگذشت الماس دریای نور شش افسانه مهم وجود دارد که ارزش و اسرار این گوهر را برجسته می‌کند:

1. روایت اول: الماس دریای نور جواهری بسیار باکیفیت است.
   واقعیت: هنگام ورود به بریتانیا وزن آن ۱۹۰.۳ قیراط بود و با الماس مغول کبیر (۱۸۹.۹ قیراط) قابل مقایسه بود. اهمیت و برتری آن پس از انتقال به پنجاب و در قرن ۱۹ نمایان شد.
2. روایت دوم: الماس دریای نور بدون نقص است.
   واقعیت: در تراش اولیه نقص‌هایی از جمله لکه‌های زرد، مشاهده می‌شد که بازتاب نور را کاهش می‌داد. همین امر باعث شد پرنس آلبرت، همسر ملکه ویکتوریا، تراش مجدد آن را پیشنهاد دهد.
3. روایت سوم: الماس دریای نور از معدن کولار استخراج شده است.
   واقعیت: این الماس از رسوبات رودخانه‌ای در جنوب هند پیدا شد، نه از معدن. حتی برخی بر این باورند که به افسانه‌های هندی و داستان کریشنا مرتبط است.
4. روایت چهارم: الماس دریای نور قیمتی‌ترین گنجینه مغول بوده است.
   واقعیت: در خزانه مغول‌ها، الماس نور یکی از چندین سنگ ارزشمند بود و سنگ‌هایی مثل لعل بدخشان از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. شاه همایون حتی الماس بابری را به شاه تهماسب هدیه داد.
5. روایت پنجم: نادرشاه سنگ را از شاه محمد مغول گرفته است.
   واقعیت: محمد کاظم مروی می‌نویسد که الماس دریای نور در تخت طاووس شاه جهان قرار داشت و شاه محمد نمی‌توانست آن را در عمامه مخفی کند.
6. روایت ششم: تراشکار ونیزی سنگ را کوچک کرده است.
   واقعیت: تاورنیه بیان می‌کند که تراشکار اورتنسیو بورگیو، بدون مهارت کافی، اندازه الماس را کاهش داد، اما همین امر باعث شد این الماس هم‌چنان یکی از بزرگترین الماس‌های جهان باقی بماند.